Zdarzenie sercowe, znanego także jako zawał serca, dotyka przeszło 100 tysięcy ludzi w Polsce co roku. W takim przypadku pacjenci muszą mieć świadomość, że serce potrzebuje specjalnej troski oraz zmienionego codziennego postępowania. Przeżycie po zdarzeniu sercowym wymaga spersonalizowanego programu aktywności fizycznej, dietetycznego planu pokarmowego oraz konkretnych leków. Nie można zapominać również o konieczności regularnych badań serca takich jak lipidogram czy test wysiłkowy. Odpowiednie ćwiczenia oraz rehabilitacja kardiologiczna pomogą także w powrocie do pełnej sprawności. Ale jak właściwie prowadzić życie po zdarzeniu sercowym?
Jakie badania należy wykonać po zdarzeniu sercowym?
Po przebytym zawał mięśnia sercowego, pacjent powinien korzystać z regularnej opieki poradni kardiologicznej a następnie lekarza pierwszego kontaktu. Celem jest nie tylko znalezienie odpowiedniej farmakoterapii i jej dostosowanie, ale również systematyczne badania kontrolujące stan zdrowia pacjenta. Często pacjenci mają wiele pytań na temat, na przykład, seksu po zdarzeniu sercowym czy możliwości uprawiania sportu.
Badania, które powinny być wykonane po zdarzeniu sercowym obejmują:
Echokardiografię – wykonuje się ją już w pierwszych dniach po zdarzeniu, zazwyczaj jeszcze podczas hospitalizacji. Jej głównym celem jest ocena stopnia uszkodzenia mięśnia sercowego. Jest to badanie całkowicie nieinwazyjne i pozwala określić frakcję wyrzutową (tzn. ilość krwi wypompowywanej z komory serca podczas jednego skurczu) oraz ocenić dysfunkcje skurczowe lewej komory, które są wynikiem martwicy (tzw. stłumienia lub hibernacji kardiomiocytów) w obrębie ściany mięśnia sercowego. Pacjent z frakcją wyrzutową poniżej 35 procent jest pacjentem o wysokim ryzyku zdarzeń sercowych. Echokardiografista może wykonać badanie obciążeniowe za pomocą dobutaminy, aby określić czy obszar niewykazujący funkcji skurczowej jest martwy czy tylko uległ stłumieniu lub hibernacji (czyli czy istnieje szansa na powrót kurczliwości w takim obszarze).
Próbę wysiłkową – można ją przeprowadzić już od czwartego dnia choroby i ma na celu ocenę rokowania pacjentów po niedawnym zdarzeniu sercowym, a także ocenę ich wydolności do wysiłku. To pozwala zalecić odpowiednią dla pacjenta aktywność po wyjściu ze szpitala (w domu, w pracy i podczas rehabilitacji kardiologicznej). Do oceny tolerancji wysiłku stosuje się tzw. równoważnik metaboliczny – MET. Pacjenci o wysokim ryzyku to tacy, którzy mają niską lub bardzo niską wydolność fizyczną (nie przekraczającą 5 MET).
Badania krwi – są one wykonywane zarówno podczas hospitalizacji jak i ambulatoryjnie, powinny obejmować lipidogram oraz pomiary glikemii i jonogram.
Lipidogram – jest badaniem, które dostarcza informacji na temat poziomu cholesterolu całkowitego we krwi, jego frakcji HDL i LDL, a także trójglicerydów. Jest konieczne do monitorowania skuteczności terapii statynami oraz zapobiegania skutkom miażdżycy (takimi jak kolejne zdarzenia sercowe). Ważnym elementem diagnostyki jest tzw. cholesterol nie-HDL.
Pomiar glikemii – pomiar stężenia glukozy we krwi jest niezwykle istotny dla wykrycia współistniejącej cukrzycy u pacjentów po zdarzeniu sercowym. Wiele badań potwierdziło, że współistnienie cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca pogarsza rokowanie pacjentów przez zwiększenie ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego, a także z powodu wyższej niż w populacji ogólnej śmiertelności w wyniku ostrego zespołu wieńcowego. Dlatego tak ważne jest wykrycie zaburzeń metabolizmu glukozy i wdrożenie terapii, która zapobiegnie rozwojowi powikłań cukrzycy.
Pacjent po przebytym ataku serca powinien również wykonać jonogram. To badanie obejmuje m.in. pomiar stężenia sodu i potasu we krwi. Zaburzenia równowagi tych jonów mogą wystąpić w wyniku stosowania niektórych leków, które są zalecane pacjentom po zdarzeniu sercowym. Należą do nich inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki moczopędne (często zalecane przy nadciśnieniu tętniczym lub przewlekłej niewydolności serca współistniejących z chorobą niedokrwienną serca).