Pregabalina to kluczowy lek w terapii przeciwpadaczkowej, służący do ograniczania nadmiernego pobudzenia elektrycznego w mózgu, które jest bezpośrednią przyczyną ataków epilepsji. Przyjmuje się, że skuteczność tych leków wynika z ich zdolności do redukcji reaktywności neuronów odpowiedzialnych za inicjację napadów. Swoje działanie osiągają poprzez różnorodne mechanizmy, w tym przez wzrost aktywności receptorów GABA (kwasu gamma-aminomasłowego), które mają hamujący wpływ na organizm.
W zakresie terapeutycznym pregabaliny, kluczowe jest jej uzupełniające wykorzystanie w leczeniu częściowych napadów padaczki. Działanie tego środka polega na łączeniu się z alfa2-delta napięciowozależnymi kanałami wapniowymi w mózgu i innych tkankach. Efektem takiego połączenia jest zahamowanie napływu wapnia i uwalnianie kilku neurotransmiterów, w tym glutaminianu, substancji P i noradrenaliny. Ostatecznie prowadzi to do spadku pobudliwości neuronalnej.
Leczenie pregabaliną jest głównie zalecane w sytuacjach takich jak: wsparcie terapii napadów częściowych (z ewentualnym wtórnym uogólnieniem), neuropatyczny ból, w tym neuropatia cukrzycowa i neuralgia po wyprysku półpaśca, a także zaburzenia lękowe.
Pregabalina jako lek wspomagający jest dostępna jedynie dla dorosłych pacjentów przyjmujących środki przeciwpadaczkowe. Niestety brak jest danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tego leku u dzieci. W wynikach 3 kontrolowanych badań klinicznych, oceniających efektywność pregabaliny podawanej 2 lub 3 razy dziennie, obserwowano spadek częstotliwości napadów już w pierwszym tygodniu leczenia. Pregabaliny nie powinno się stosować jako monoterapii, ale jako terapii wspomagającej. Ze swojej strony przegląd Cochrane potwierdza skuteczność terapii pregabaliną, pokazując dwukrotne zmniejszenie częstotliwości napadów o ponad 50% u osób stosujących ten lek. Skuteczność terapii wydaje się być dependentna od dawki, która powinna mieścić się w przedziale od 150 do 600 mg.
W leczeniu różnorodnych zaburzeń lękowych, takich jak zespół lęku napadowego czy zaburzenia lękowe uogólnione, pregabalina staje się nieocenionym lekiem. Działa poprzez wpływanie na aktywność neuroprzekaźników, w szczególności kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Dzięki swoim właściwościom przeciwbólowym jest szczególnie przydatna w przypadkach zaburzeń lękowych skomplikowanych neuropatycznym bólem lub chorobą somatyczną.
Stosowanie pregabaliny w terapii zaburzeń lękowych może odbywać się zarówno jako monoterapia, jak i terapia skojarzona z innymi lekami, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. W każdym przypadku terapia powinna być dostosowana do specyfiki pacjenta i prowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza. Uogólnione zaburzenia lękowe mogą zostać poddane terapii za pomocą pregabaliny połączonej np. z lekami przeciwdepresyjnymi z grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny) lub SNRI (inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny).
Zażywanie pregabaliny w nadmiernych dawkach może prowadzić do przedawkowania i objawów takich jak pobudzenie, senność, niepokój czy splątanie. Czasem zdarzają się nawet napady padaczkowe. W takiej sytuacji konieczna jest natychmiastowa interwencja medyczna i leczenie podtrzymujące, a w niektórych przypadkach nawet hemodializa.
Ważne jest również podkreślenie, że pregabalina może prowadzić do uzależnienia, co sprawia, że dawkowanie powinno być ściśle kontrolowane przez specjalistę. Osoby z historią uzależnienia od substancji psychoaktywnych mają większą tendencję do przekraczania dawek terapeutycznych i rozwijania uzależnienia od pregabaliny.