Mydło kastylijskie jest powszechnie uznawane za najbardziej naturalne i łatwe do biodegradacji mydło na świecie. Jego pochodzenie jest związane z regionami Hiszpanii, choć ma korzenie o globalnym charakterze. Historia mydła kastylijskiego jest ściśle powiązana z legendarnym mydłem Aleppo, które stanowiło punkt zwrotny w rozwoju współczesnej higieny osobistej.
Pierwotnie, ponad dwa tysiąclecia temu, w Syrii rozpoczęto produkcję mydła Aleppo, uznawanego za najstarsze na świecie. Wykorzystywano do tego oliwę z oliwek i olej laurowy, przy czym to drugi składnik decydował o sile myjącej produktu. Do dziś, zawartość oleju laurowego w mydle Aleppo jest starannie oznaczona, aby dopasować jego użycie do różnych typów skóry.
W XII wieku muzułmańscy kupcy przewieźli te myjące kostki do Europy, wywołując prawdziwą rewolucję we Włoszech i Hiszpanii. Ważne jest zrozumienie, jak brudne były średniowieczne miasta i jak brak higieny przyczyniał się do szerzenia chorób i epidemii. Świadomość, że brud można zmyć mydłem, co ma korzystny wpływ na zdrowie, została entuzjastycznie przyjęta przez zamożniejsze warstwy społeczeństwa.
Hiszpanie postanowili więc rozpocząć produkcję mydła na własną rękę. Problemem było jednak brak plantacji laurowych, które były niezbędne dla skopiowania oryginalnej receptury Aleppo. W regionie Kastylii natomiast obfitowano w drzewa oliwne, co doprowadziło do powstania mydła kastylijskiego – w pełni wyprodukowanego z oliwy z oliwek. Zmiana składu mydła sprawiła, że kostki pozostały białe pomimo upływu czasu, co przyczyniło się do ich popularności wśród iberyjskiej arystokracji. Szacuje się, że do XVI wieku mydło kastylijskie dotarło nawet do Anglii!
Ale jak wytwarza się mydło kastylijskie? Oliwę z oliwek łączy się z ługiem – wodnym roztworem sodu – aby stwardnieć i nabrać właściwości myjących. Tradycyjnie, w średniowieczu używano węglanu sodu pochodzącego z popiołów spalonych halofitów – roślin dobrze rosnących w zasolonym podłożu. W przeszłości, popiół był gotowany z oliwą z oliwek w dużych kadziach, a z czasem mydło zbierało się na powierzchni cieczy, skąd było delikatnie zdejmowane i formowane w kostki. Proces jest prosty do tego stopnia, że wielu entuzjastów naturalnej kosmetyki produkuje mydło kastylijskie samodzielnie w domu, zamieniając popioły na oczyszczony ług.
W przeciwieństwie do tradycyjnego mydła, w mydle kastylijskim nie używa się żadnych składników pochodzenia zwierzęcego, co przyniosło mu ogromną popularność wśród wegan i wegetarian. Nie zawiera również konserwantów, sztucznych składników zapachowych czy detergentów pieniących.