Fototerapia, czyli lecznicze wykorzystanie światła, jest metoda terapeutyczną znana od końca XX wieku. Działanie promieni słonecznych wykorzystywane jest w leczeniu chorób dotyczących układu ruchu, w psychiatrii (np. do leczenia depresji), a także w dermatologii i kosmetyce. Nowoczesne techniki fototerapii pozwalają na zastosowanie sztucznego światła o różnych barwach do leczenia wielu schorzeń, takich jak zaburzenia psychiczne, problemy z krążeniem czy dolegliwości układu pokarmowego.
Zimowe miesiące charakteryzują się krótkimi dniami i małą ilością światła słonecznego, co wpływa niekorzystnie na nasz nastrój, kondycję fizyczną oraz odporność organizmu. Bezpośredni wpływ światła na człowieka zaowocował powstaniem specjalistycznej dziedziny nauki – fototerapii, która wykorzystuje jego lecznicze właściwości.
Terapeutyczna moc światła – działanie i efekty
Metoda leczenia światłem polega na ekspozycji ciała ludzkiego, zwierzęcia lub rośliny na działanie światła – naturalnego lub sztucznego. Badania naukowe dowodzą, że fototerapia może uruchomić szereg procesów biochemicznych o charakterze leczniczym. W swojej książce pt. „The Science of Phototherapy” Leonard I. Grossweiner podkreślił, że światło jest potężnym narzędziem terapeutycznym.
Wartości medyczne fototerapii wynikają z jej zdolności do stymulacji naturalnych procesów regeneracji organizmu, poprawiania krążenia oraz wzmacniania odporności. Regularna ekspozycja na promienie świetlne może pobudzić mechanizmy obronne organizmu. Fototerapia wykazuje skuteczność w leczeniu bezsenności, regulacji poziomu cukru we krwi czy łagodzeniu objawów PMS. Ponadto, może wspomagać procesy odchudzania.
Fototerapia w leczeniu chorób psychicznych i dermatologicznych
Światło jest kluczowym elementem w terapii depresji i innych zaburzeń psychiatrycznych. Pierwsza praca naukowa na temat wykorzystania światła w leczeniu depresji sezonowej została opublikowana w 1984 roku. Od tego czasu lekarze stosują fototerapię w leczeniu zaburzeń snu, anoreksji oraz bulimii. Leczenie światłem jest również cenione w terapii żółtaczki u noworodków – odkryto to w 1857 roku, kiedy pielęgniarka ze szpitala w Rochford zauważyła szybki spadek objawów żółtaczki u dzieci przebywających w dobrze oświetlonych pomieszczeniach.
Wpływ światła na rytm dobowy
Działanie światła na organizm człowieka jest ciągle badane. Wiadomo, że kluczowymi czynnikami są melatonina i przekaźniki serotoninergiczne – światło o jasności większej niż 1500 luksów hamuje wydzielanie melatoniny. Dieta bogata w tryptofan, składnik niezbędny do syntezy serotoniny, zwiększa efektywność tej terapii. Wiele badań sugeruje, że niektóre objawy depresji mogą wynikać z zaburzeń pracy naszego wewnętrznego zegara biologicznego, dlatego fototerapia może być skuteczna w łagodzeniu symptomów depresji sezonowej.